در سطح بین‌الملل، مؤسسات و مجلات زیادی در زمینۀ چاپ و ارائه مقالات علمی و تحقیقاتی فعالیت دارند که از میزان اعتبار و جایگاه مختلفی برخوردارند؛ شاید بتوان معروف‌ترین و معتبرترین مؤسساتی که در حوزه ایندکس‌‌کردن (نمایه) مجلات علمی فعالیت دارند را به ۴ مؤسسه زیر محدود کرد:
- مؤسسه علمی PubMed، فعال در زمینه پزشکی
- پایگاه علمی ISC، مرجع استنادی علوم جهان اسلام
- پایگاه Scopus، یکی از بهترین مراجع کتاب‌شناختی
- مجله Thomson Reuters، یکی از قوی‌ترین فعالان و مراجع استنادی علوم
مجلات PubMed
موتور جستجوی رایگان PubMed مشخصاً به پایگاه اطلاعاتی MEDLINE که منبع غنی‌ای از منابع مربوط به علوم پزشکی و زیست‌شناسی است، دسترسی دارد. کتابخانۀ ملی بهداشت ایالات متحده، این پایگاه داده را به عنوان بخشی از سیستم اطلاعاتی خود به رسمیت می‌شناسد. این مرجع پژوهشی از سال ۱۹۹۶ میلادی در حوزه سلامت فعال است. این مجله از لحاظ اعتبار و از میان سه نمره کیفی A، B و C، امتیاز A را کسب می‌کند.
لازمۀ ترجمۀ این مقالات، داشتن تخصص در رشتۀ مورد نظر است. شاید سایتی مانند سایت ترجمه تخصصی ترنسیس – transis.me بتواند شما را در این مسیر کمک کند.
برای بررسی ایندکس بودن یا نبودن یک مجله در پاب مد (PubMed) می‌توان از طریق لینک زیر اقدام کرد:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog
مرجع استنادی علوم جهان اسلام (ISC)
این مرجع اولین نظام رتبه‌بندی استنادی در ایران با تمرکز بر تجزیه و تحلیل مجلات پژوهشی و علمی کشورهای اسلامی بر اساس معیارهای علم‌سنجی معتبر اسلامی است که بالغ بر ۵۷ کشور در آن فعالیت دارند. این پایگاه امتیازC را کسب کرده است.
برای بررسی وضعیت اینکدس بودن یک مقاله می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید:
http://mjl.isc.gov.ir/Default.aspx?lan=en
مجلات شرکت تامسون (Thomson Reuters)
شرکت Thomson Reuters مؤسسه‌ای چندملیتی است که چندین زیرمجموعه مانند Web of Science دارد و به جرأت می‌توان آن را بهترین مرجع علمی استنادی نامید. به صورت عامیانه، مقالات ایندکس‌شده در این پایگاه، به مقالات ISI شهرت یافته اند.
به‌طور کلی می‌توان مجلات این پایگاه را به دو نوع «دارای ایمپکت» و «فاقد ایمپکت» تقسیم کرد؛ به مورد اول JCR گفته می‌شود و نوع دوم را مجلات ISI Listed گویند. سطح کیفی مقاله‌های دارای ایمپکت A و مقاله‌های فاقد ایمپکت، B خواهد بود.
آدرس زیر می‌تواند برای بررسی ایندکس بودن یک مقاله مفید باشد:
http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/#journal_lists
مجلات اسکوپوس(Scopus)
اسکوپوس یک پایگاه استنادی معتبر که اطلاعات کتاب‌شناختی بیش از ۳۰ میلیون سند را در خود جمع‌آوری کرده است و اطلاعات حدود ۵ هزار ناشر علمی را ایندکس کرده است. اسکوپوس را می‌توان محصولی از الزویر (Elsevier) دانست که البته استفاده از آن نیاز به خرید اشتراک دارد و رایگان نیست. در این مجله، اطلاعات بیش از ۱۷ هزار مجله علمی و پژوهشی ایندکس شده است. سطح B، امتیازی است که این مجله کسب کرده است.
لینک بررسی وضعیت ایندکس در Scopus:
http://www.scimagojr.com/journalsearch.php
اعتبارسنجی مجلات داخلی
بعد از بررسی پایگاه‌های معتبر بین‌المللی، لازم است تا با ارزش و اعتبار این ایندکس‌ها در ایران آشنا شویم، در ادامه به تفصیل به این موارد اشاره خواهیم کرد.
در ایران، مجلات ممکن است از سوی یکی از ارگان‌های وزارت علوم، حوزه علمیه و یا وزارت بهداشت اعتبارسنجی شوند و درجه علمی آن‌ها تعیین شود. مجلات علمی در ایران را می‌توان به سه بخش تخصصی، پژوهشی و ترویجی تقسیم کرد. با ما همراه باشید تا با جزییات هر یک از این موارد آشنا شویم.
مجلات تخصصی: تنها تخصص نیاز است!
در مجلات علمی تخصصی، صرفاً مقاله‌های تخصصی چاپ می‌شوند و موارد پژوهشی دخیل نیستند. این مجلات معمولاً به نهادهای علمی وابسته هستند و هیچ‌گونه اعتبار و مجوز علمی از وزارت بهداشت یا وزارت علوم ندارند و هر شخص با داشتن اطلاعات لازم می‌تواند مقاله‌اش را منتشر کند. هدف از انتشار این نوع مقالات بالابردن سطح آگاهی قشر خاصی است و جنبه عمومی ندارند.
مجلات پژوهشی: به استدلال نیازمندیم!
هر مقاله‌ای که تحقیق یا جستجویی علمی برای بیان یک اندیشه یا حل یک مشکل باشد، یک مقالۀ علمی پژوهشی به حساب می‌آید. این نوع مقالات روی مشاهدات و آزمایشات بنا نهاده شده‌اند و در صورت موفقیت ممکن است به پیشبرد مرزهای علمی و فناوری منجر شود. در واقع هدف مقالات علمی پژوهشی خلق یک استدلال است و معمولاً دانشگاهیان، پژوهشگران و تولیدکنندگان مخاطبین اصلی آن هستند.
تکلیف همایش‌ها و کنفرانس‌ها چه می‌شود؟!
اگر بخواهیم همایش‌ها و کنفرانس‌های علمی پژوهشی را از نظر سطح برگزاری تقسیم‌بندی کنیم، می‌توانیم سطوح مختلفی مانند منطقه‌ای، ملی، بین‌المللی و دانشجویی را متصور شویم. یک همایش متشکل از افراد با تجربه و متخصص است که در مورد پژوهش‌ها و تحقیقات تازۀ علمی و یا نتایج تحقیقات انجام‌شدۀ قبلی بحث، تبادل نظر و سخنرانی می‌کنند.
همایش‌ها سخنرانان متعددی دارند و ممکن است بصورت دوره‌ای از ۱ تا ۵ سال یکبار تکرار می‌شوند. طول مدت این رویداد معمولاً از ۳ روز بیشتر است. همایش را با واژگان مختلفی مانند کنفرانس، کنگره، سمینار، سمپوزیوم و کنگره نیز جایگزین می‌کنند.
چگونه در ایران همایش و کنفرانس بین‌المللی برگزار کنیم؟
برای بین‌المللی شدن یک همایش، رعایت موارد زیر الزامیست:
- آگهی کنفرانس در نشریات معتبر بین‌المللی درج شود.
- تمرکز محورهای کنفرانس روی معضلات بین‌المللی باشد.
- گروه‌ها و انجمن‌های بین‌المللی در همایش حضور داشته باشند.
- زبان رسمی و کتاب مجموعه مقالات همایش به زبان انگلیسی باشد.
- اگر همایش نیاز به داوری دارد، داوران بین‌المللی باشند.
- کارگاه‌‌های آموزشی مورد نیاز توسط متخصصان خارجی ارائه گردد.
- بخشی از مقالات از خارج از کشور ارسال شده باشند.
- همایش، شرکت‌کننده غیرایرانی داشته باشد.
همایش‌ها و کنفرانس‌های ملی
در این باره توضیح زیادی نیاز نیست! فقط در همین حد بدانیم که ارزش و اعتبار کنفرانس‌ها و همایش‌های بین‌المللی بیشتر از همایش‌ها و کنفرانس‌های داخلی است، کافیست!
مجلات ترویجی: ارزش بالای مقالات مروری!
این نوع مقاله‌های علمی، مقاله‌هایی به صورت مروری هستند که در آن دستاوردها و ایده‌های دیگران و نتایج آن بیان شده است. این گونه مقالات، سازماندهی خاص خود را دارند و با در نظر گرفتن نتایج، اطلاعات را در ساختاری جدید ارائه می‌دهند.
مقاله علمی ترویجی این امکان را دارد تا تفسیری نو از مقالات و پژوهش‌های قبلی ارائه دهد و یا اطلاعات قدیمی و جدید را در هم آمیزد و مباحثات مربوط به آن را ترسیم کند. این نوع مقالات دید خوبی به محققین برای پیداکردن بهترین و مرتبط‌ترین منابع می‌دهند. همچنین از لحاظ اعتبار علمی در بین مقالات معرفی‌شده، این نوع مقالات ارزش بسیار بالایی دارند.
حالا چطور مقاله خود را در پایگاه‌های علمی ثبت کنیم؟
هر مؤسسه علمی و مجله‌ای دستور‌العملی دارد که نویسندۀ مقاله باید نگارش و اصول نوشتاری خود را براساس آن دستور‌العمل تنظیم کند و مطمئن شود که این مقاله حرفی برای گفتن دارد.
ابتدا باید ببینیم چه نوع مقاله‌ای به کدام مجله باید بفرستیم. چراکه هر مجله تنها مقالات مخصوص‌به‌خود را می‌پذیرد. پس از اطمینان از انتخاب مجله مورد نظر، نویسنده باید قسمت راهنمای نویسندگان را با دقت بخواند. در واقع مقاله‌ای که ارائه می‌دهید باید در چارچوب مدنظر آن مجله تنظیم شده باشد، در غیر این صورت از جانب سردبیر مجله برگشت می‌خورد و یا در صورت پذیرش اولیه، مراحل بررسی طولانی‌تر می‌شود؛ هرچه توجه بیشتری به این قسمت داشته باشید، سردبیر نسبت به مقالۀ شما دید مثبت‌تری پیدا می‌کند.
پس از آن، روند داوری به جریان می‌افتد و طی بررسی‌های صورت‌گرفته توسط گروه داوری به نویسنده اعلام می‌شود تا اصلاحاتی بر روی این مقالات صورت گیرد تا مقاله به مرحله پذیرش برسد. در ادامه و پس از پذیرش مقاله، ویراستاری نهایی بر روی آن صورت می‌گیرد و مؤلف ویراستاری را اعمال و تایید می‌کند تا بعد از آن به مرحله چاپ برسد.
برای نوشتن یک مقالۀ باکیفیت، نیازمند یک ترجمه اصولی و استاندارد هستید. سایت ترجمه ترنسیس تجربه زیادی در ترجمه مقاله isi فارسی به انگلیسی و بالعکس دارد و با اشراف کامل بر چالش‌های رایج، پذیرش و چاپ مقاله را تضمین می‌کند و خیال شما را از این بابت راحت می‌کند.
